Украина продолжува да инсистира на територијалниот интегритет, додека Русија се обидува да ја формализира својата контрола врз окупираните територии преку „мировен дискурс“. Во меѓувреме, САД се закануваат со повлекување од преговарачкиот процес, а Европа се соочува со ограничувања во својата способност да придонесе за трајно мировно решение.
Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, остро ја отфрли идејата за замрзнување на конфликтот или територијални компромиси, нагласувајќи дека праведен мир не подразбира награди за агресорот. Неговата реакција следуваше по американските сугестии дека Украина треба да ја признае руската контрола врз Крим и да прифати прекин на огнот по постојните фронтовски линии.
„Ниту Крим, ниту било која окупирана територија не се предмет на преговори, освен ако Украина не добие целосно и безусловно примирје“, изјави Зеленски, повикувајќи се на принципите на меѓународното право и поддршката од сојузниците. Но, неговиот став доаѓа во време кога сигналите од Вашингтон за потребата од компромис стануваат сè погласни.
Променливи пораки од САД
Поранешниот американски претседател Доналд Трамп, во интервју за ABC News, изјави дека верува оти рускиот претседател Владимир Путин сака да го заврши војниот конфликт – изјава што дојде само неколку дена откако рече дека „можеби и не сака“. Администрацијата на Трамп сака да се претстави како клучен посредник кој, преку личните врски со Путин, ќе обезбеди мировно решение.
Американскиот државен секретар Марко Рубио порача дека и Киев и Москва мора итно да достават конкретни предлози за завршување на војната, предупредувајќи дека во спротивно, САД ќе се повлечат од својата посредничка улога.
„Претседателот Трамп ќе донесе одлука оваа недела дали ќе продолжиме со преговорите. Доколку нема напредок, ќе се повлечеме“, изјави Рубио.
Американскиот амбасадор во Советот за безбедност на ОН, Џон Кели, директно ја обвини Русија за продолжувањето на крвопролевањето и цивилните жртви. „Доколку двете страни се подготвени за мир, САД ќе ги поддржат“, рече Кели.
Двојна порака од Москва
Кремљ потврди дека Путин е отворен за мировни преговори, но според портпаролот Дмитриј Песков, ситуацијата е „прекомплексна за брзо решение“. Тој додаде дека политичките и дипломатските решенија остануваат приоритет, но и дека руските воени цели мора да бидат исполнети.
Министерот за надворешни работи на Русија, Сергеј Лавров, изјави дека Москва е подготвена за директни преговори со Украина без предуслови, но истовремено го отфрли украинското барање за 30-дневен прекин на огнот, оценувајќи го како „услов“ што не е прифатлив. Така, руската порака останува нејасна: номинална отвореност за дијалог, но без реални чекори кон деескалација.
Европските ограничувања и руските закани
Додека Западот сè почесто зборува за обезбедување безбедносни гаранции за Украина по завршувањето на конфликтот, Европа се соочува со реална немоќ. Според информации на британскиот Times, европските земји би можеле со тешкотии да мобилизираат и 25.000 војници за евентуална мисија за одвраќање во Украина, дури и со максимални напори.
Недостатокот на човечки ресурси, подфинансирани армии и политичката неволност на големите држави како Германија, Италија и Шпанија да испратат трупи, создаваат безбедносен вакуум што Русија го користи за да врши притисок. Поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев отиде дотаму што ги означи новите членки на НАТО, како Шведска и Финска, за потенцијални цели на нуклеарни напади доколку дојде до поширок конфликт.
Ескалација на теренот и покрај примирјето
И покрај руската најава за тридневен прекин на огнот од 8 до 10 мај, борбите на терен не стивнуваат. Руски дронови го нападнаа Харкив и Дњипро, при што беа ранети десетици луѓе, а најмалку едно лице загина. Украинските власти пријавуваат засилени напади, особено на правецот Покровск, каде руските сили се обидуваат да ги пробијат одбранбените линии.
Врховниот командант на украинската армија, Олександр Сирски, вели дека Русија секојдневно испраќа нови единици на фронтот, што резултира со големи човечки загуби. Според украинската војска, цел на нападите често се цивилни објекти и инфраструктура – вклучувајќи болници и енергетски системи – што дополнително ја компромитира кредибилноста на руските повици за примирје.
