Американскиот Стејт департмент во петокот издаде „наредба за суспензија“ на целата постоечка странска помош и ја прекина новата помош, според дописот во кој увид имала агенцијата Reuters, со што се потврди претходната вест на изданието Politico, откако претседателот Доналд Трамп наредил пауза за да се провери дали распределбата на помошта е усогласена со неговата надворешна политика.
Во депешата, составена од Канцеларијата за надворешна помош и одобрена од државниот секретар Марко Рубио, се вели дека се издадени изземања за воено финансирање на Израел и Египет. Не се споменуваат други земји.
Овој потег би можел да негира милијарди долари помош. Соединетите држави се најголемиот донатор на помош на глобално ниво – во фискалната 2023 година, тие исплатиле 72 милијарди долари помош.
Само неколку часа по преземањето на функцијата во понеделникот, Трамп нареди 90-дневна пауза на странската развојна помош во очекување на преглед на ефективноста и конзистентноста со неговата надворешна политика како и можни манипулации, но опсегот на наредбата сè уште не е познат.
Во дописот до своите службеници на Стејт департментот се вели дека високи функционери „ќе се погрижат, во најголема мерка дозволена со закон, да не се преземат нови обврски за странска помош“ додека државниот секретар Рубио не донесе одлука по ревизијата. Во него се наведува дека постојните доелувања на странска помош веднаш ќе бидат ставени под наредби за прекин и откажување додека Рубио не ги прегледа.
„Ова е лудо. Ова ќе убие луѓе. Мислам, ако се изврши како што е напишано во тоа испраќање… многумина ќе умрат“, тврди Џереми Кониндик, поранешен функционер на USAID, кој сега е претседател на Меѓународната организација за бегалци.
Претставник на USAID, кој сакал да остане анонимен, рекол за Reuters dека на функционерите одговорни за проекти во Украина им било кажано да престанат со активностите. Меѓу проектите кои се замрзнати наводно се и поддршката за училиштата и здравствената помош како итна помош за мајки и вакцинација на деца, тврди неименуваниот функционер.
Одлуките за продолжување, менување или прекинување на програмата ќе ги донесе Рубио во следните 85 дена. Дотогаш, Рубио може да одредува изземања. Државниот секретар притоа одобрил ослободување за итна помош во храна, се вели во депешата.
Исто така, се наведува дека е доделено изземање за „странско воено финансирање за Израел и Египет и административни трошоци, вклучително и плати, потребни за управување со странско воено финансирање“. Израел добива околу 3,3 милијарди долари странски воени средства годишно, додека Египет добива околу 1,3 милијарди долари.
Други земји кои беа наменети за такво финансирање во 2025 година се Украина, Грузија, Естонија, Латвија, Литванија, Тајван, Индонезија, Филипини, Тајланд, Виетнам, Џибути, Колумбија, Панама, Еквадор, Израел, Египет и Јордан, според барањето кое беше испратено до претходниот состав на Конгресот од администрацијата на поранешниот претседател Џо Бајден.
