Да претпоставиме дека сте купиле токен за 50 долари, но сега едвај се држи на 20 долари. Наместо да ја преиспитате вашата позиција, вашиот ум постојано се враќа на таа оригинална сума. Си велите дека ќе се врати – на крајот на краиштата, сте ја направиле вашата длабинска анализа, сте вложиле средства и сте верувале во проектот.
Психологијата на држењето предолго
Тенденцијата да се држите за губитници предолго не е само структура на личност – таа е вкоренета, честопати водена од ефектот на закотвувањето и „заблудата на потонати трошоци“.
Ефектот на закотвувањето ја поставува стапицата. Тоа се случува кога се држиме до почетна референтна точка, како што е влезната цена на активата и истата ја третираме како репер дури и кога околностите се менуваат. Оваа фиксација може да спречи повторната објективна проценка, бидејќи новите информации се филтрираат низ призмата на тој оригинален број.
Тогаш, заблудата на потонати трошоци уште повеќе нè држи заробени. Откако ќе инвестираме време, пари или енергија во нешто, откажувањето се доживува како губење. Овие инстинкти се всадени во нас бидејќи нè учат дека откажувањето е неуспех, а упорноста е доблест – па затоа продолжуваме, занемарувајќи ја рационалната евалуација,дури и кога нов почеток би ни послужил подобро.
Откако ќе се инвестира време, пари или труд, чувствуваме притисок да се држиме до одлуката – не затоа што сè уште има смисла, туку затоа што нејзиното напуштање би значело прифаќање дека тие ресурси се исчезнати. Оваа емоционална приврзаност кон минатите инвестиции може да ја замени рационалната евалуација.
Заедно, овие предрасуди се зајакнуваат меѓусебно: едната го замаглува нашето расудување за вредноста, другата го отежнува напуштањето. Оваа ирационална посветеност резултира со неможност за излегување од лоши позиции – што значи дека на помалите грешки им дозволуваме да прераснат во поголеми загуби.
Оддалечување од губитниците
Првиот чекор за избегнување на одлуки водени од пристрасност е да го дефинирате вашиот излез дури и пред да влезете во тргување, отстранувајќи ги претпоставките кога емоциите неизбежно се зголемуваат. Експертот за психологија на тргување, Марк Даглас, ја нагласува важноста на прифаќањето на ризикот уште на почетокот, ментално подготвувајќи се за сите исходи. Еден начин да го направите ова е однапред да се обврзете на вашиот стоп-лос (стоп-загуба).
Кажете си: Поставувам јасна намера: „Ако оваа трговија стигне до мојот стоп-лос, мирен сум со тој исход.“ Овој вид претходна обврска помага да се намали емоционалното искушение да се поместуваат границите во пазарните флуктуации.
Водењето дневник за тргување може исто така да го изостри вашето донесување одлуки. Запишете зошто сте влегле во позицијата, што очекувавте и како се одвивале работите. Со текот на времето, оваа практика помага да се откријат шеми во вашето размислување и да се одделат солидните стратегии од емоционално водените избори.
Исто толку е важно да препознаете кога когнитивнатапристрасност почнува да влијае на вашата одлука. Ако се најдете себеси како размислувате: „Веќе вложив толку многу“, застанете. Тоа е заблудата за потонатиот трошок. Прашајте се: Дали оваа трговија сè уште се совпаѓа со моите цели денес? Ако се фатите себеси како размислувате: „Ќе се врати на мојата влезна цена“, тоа е пристрасност на закотвување. Наместо тоа, прашајте се: Што велат моменталните податоци за нејзините перспективи?
Уште една брза проверка е да се прашање „дали сè уште би ја купил оваа актива денес“? Ако одговорот е не, тоа е знак дека пристрасноста може да ја води вашата одлука и дека е време да размислите да се откажете.
Најважно од сè, дајте си дозвола да се откажете. Излегувањето од лоша трговија не е неуспех – тоа е паметен, стратешки потег. Раното намалување на загубите го штити вашиот капитал, ја зачувува вашата ментална енергија и ве ослободува да се фокусирате на подобри можности што претстојат.
