Русија сè уште се обидува да закрепне од масовниот украински напад длабоко во својата територија, кој резултираше со сериозни загуби на воздухопловната флота. Нападот, изведен на 1 јуни – само ден пред најавените мировни консултации во Истанбул – беше спроведен со некои од најевтините, но исклучително ефикасни дронови достапни на пазарот.
Операцијата, наречена „Пајажина“, била подготвувана цели 18 месеци. Според украински извори, вкупно 117 беспилотни летала биле тајно транспортирани на руска територија, сокриени во дрвени контејнери поставени на палети, натоварени на камиони. Контролата и навигацијата со дроновите била изведена од блиски позиции, без знаење на возачите кои ги пренесувале контејнерите. Наводно, кутиите биле дизајнирани самостојно да се уништат по лансирањето на леталата.
Украинските власти тврдат дека при нападот биле погодени 41 руски воен авион, додека Москва ја негира бројката, но не објави официјално соопштение со конкретни податоци.
Како функционираат FPV-дроновите – евтино, ефикасно, опасно
Во акцијата биле користени FPV (First Person View) дронови – лесни, маневрибилни уреди опремени со камери кои им овозможуваат на операторите да управуваат со нив од прво лице, преку очила со екран или пренос на слика во живо на компјутер или телефон. Иако нивниот домет е ограничен на неколку километри, тие се исклучително тешки за откривање, а цената по единица е околу 400 долари – што ги прави идеални за масовни и прецизни напади на непријателска територија.
Главна слабост на FPV-системите е што операторите немаат целосен преглед на теренот и може лесно да се дезориентираат, или дронот да биде нападнат од агол кој не е опфатен со камерата. Затоа често прво се испраќаат поголеми извидувачки дронови кои го мапираат просторот, но дури и тоа не гарантира потполна сигурност.
Според извештајот на Reuters, „малиот и евтин FPV-дрон се покажа како едно од најмоќните оружја во овој конфликт, во кој класичните воени авиони сè поретко се користат поради густиот противвоздушен штит во близина на фронтовите.“
Употребата на вакви летала од страна на Украина не е новост – тие веќе беа користени и во 2023 година, но операцијата „Пајажина“ го демонстрира нивниот најсилен ефект досега. Според аналитичарите, оваа стратегија покажува како со минимални ресурси може да се предизвика голема штета на далеку побогат и технолошки посупериорен противник.
Оваа симболична, но и тактички прецизна офанзива уште еднаш ја нагласи промената во природата на современото војување – каде технолошката иновација, флексибилноста и минимализмот често надвладуваат над традиционалната воена сила.
