Путин повторно бара „тампон-зона“ долж украинската граница – Киев предупредува на нова ескалација
Рускиот претседател Владимир Путин повторно повика на воспоставување таканаречена „безбедносна тампон-зона“ долж границата со Украина – изјава што украинските власти ја сметаат за јасен показател дека Москва не е подготвена за мирно решавање на конфликтот.
На состанок со највисоките руски функционери, одржан на 22 мај преку видео врска, Путин изјави дека Русија „донела одлука да создаде неопходна безбедносна зона“ по должината на границата, посочувајќи дека руските сили веќе ги „неутрализираат клучните точки на непријателот“ со цел реализација на оваа стратегија.
Иако не откри конкретни детали, руските државни медиуми пренесуваат дека изјавата се однесува на граничните региони Брјанск, Курск и Белгород – области кои директно се надоврзуваат на украинските региони Чернигов, Суми и Харков.
Заменик-претседателот на рускиот Совет за безбедност, Дмитриј Медведев, отиде чекор подалеку, објавувајќи видео во кое речиси целата територија на Украина е прикажана како можна „тампон-зона“. Со илустративната порака: „Ако воената поддршка за режимот продолжи, тампон-зоната би можела да изгледа вака“, Медведев уште еднаш упати сериозна закана.
Поранешниот руски претседател е познат по крајно агресивната реторика – во минатото најавуваше дека руските трупи ќе го освојат Киев и Одеса, спомнуваше нуклеарни напади врз Западот, па дури и зборуваше за руски тенкови во Берлин. Последно, Медведев предупреди дека Киев „можеби нема да го дочека 10 мај“, поради одбивањето на украинскиот претседател Зеленски на тридневниот прекин на огнот предложен од Путин – кој Киев го оцени како пропаганден трик.
Сигнали за нова фаза на војната
Украинските власти предупредуваат дека ваквите изјави и постапки од Москва, особено во момент кога руските сили вршат засилен притисок кон Харков, укажуваат на можност за нова, поинтензивна фаза од војната.
Некои руски пратеници дури предлагаат „тампон-зоната“ да не се ограничи само на пограничните региони, туку да опфати и области како Днепропетровск, Николаев и Одеса – што значи длабоко навлегување во украинската територија.
Генералот Виктор Соболев изјави дека целта е украинските системи со долг дострел, како HIMARS, да се стават надвор од дејство. Според него, безбедносната зона би требало да ги вклучи не само североисточните региони (Черниговска, Сумска и Харковска), туку и делови од централна и јужна Украина.
Зошто сега?
Повиците за создавање „тампон-зона“ доаѓаат по зголемените руски прекугранични напади, особено во регионот Суми. Според украинската безбедносна служба, оваа област се претвори во активна борбена зона – со повеќе од 52.000 евакуирани цивили и напади врз евакуациски возила, вклучително и автобуси.
Неколку дена пред објавата, Путин ја посети Курската област. Таму, локални власти му порачаа дека „барем треба да го земе Суми“, а некои дури повикаа на територијално проширување на Русија.
Од јуни 2023 година, Путин ја спомнал идејата за „тампон-зона“ најмалку осум пати – обично по украински напади врз руските региони. Во секој случај, реториката се користи како оправдување за понатамошни воени акции, како минатогодишната офанзива во близина на Харков.
Украинската реакција
Украинското Министерство за надворешни работи реагираше остро. Портпаролот Хеорхи Тики изјави дека, ако навистина има потреба од тампон-зона, таа треба да се воспостави на руската страна од границата.
Андриј Коваленко од Центарот за борба против дезинформации ја оцени изјавата како уште еден доказ за продолжената руска агресија.
Заменик-министерот за надворешни работи, Андриј Сибиха, потсети дека изјавата на Путин доаѓа токму во момент кога меѓународната заедница се обидува да го поттикне процесот за траен прекин на огнот. „Путин е причината зошто оваа војна продолжува“, рече Сибиха. „Тој го одбива мирот и се потпира на насилство. Светот мора да го зголеми притисокот.“
