По четиридневни воздушни напади и артилериски судири, Индија и Пакистан прогласија прекин на огнот.
Сепак, колку долго ќе трае мирот, кој победи во судирот и какви лекции научија генералите на армиите на двете земји?
Ова се само некои од многуте прашања што се поставуваат по најсериозната ескалација и тензии меѓу две соседни нуклеарни сили кои зад себе имаат децении конфликт и чии милиони граѓани се прашуваат што би можело да се случи следно.
И покрај ветувањето дека ќе „одмазди“ за индиските напади на своја територија, Пакистан сè уште не возвратил, а обете страни веќе прогласуваат победа. Сепак, непријателствата меѓу Њу Делхи и Исламабад продолжуваат, јавува CNN.
Очигледна паника ги зафати двете земји во среда откако Њу Делхи изврши целни воени напади врз својот сосед, додека Исламабад тврдеше дека соборил индиски борбени авиони.
Во четврток, Пакистан соопшти дека соборил најмалку 25 индиски дронови низ целата земја преку ноќ, нарекувајќи го тоа уште една „сериозна провокација“ од Њу Делхи во која беа ранети четворица војници и убиен еден цивил. Си-Ен-Ен не беше во можност независно да ги потврди овие тврдења и контактираше со индиските воздухопловни сили и Министерството за одбрана.
Стравот е дека секој понатамошен конфронтациски чекор од која било страна би можел брзо да ескалира во отворен конфликт. Индиските медиуми беа еуфорични по нападот во среда.
„Удари на правдата“, гласеше уредничкиот текст во еден од водечките индиски весници на англиски јазик, во кој се пофалува „остриот“ и „решителен“ одговор на земјата на масакрот врз 26 лица во индискиот Кашмир од страна на милитантите.
„Непријателот падна на колена за само неколку часа“
Насловната страница на „Индијан експрес“ имаше сличен тон: „Правдата е задоволена“ беше напишано со големи букви. Во Пакистан, јавниот одговор на премиерот Шахбаз Шариф беше подеднакво воинствен.
Тој вети дека ќе се „одмазди“ за смртта на 31 лице за кое Пакистан тврди дека биле убиени во индиските напади, но исто така се чинеше дека прогласи победа над наводното соборување на индиските авиони.
„Непријателот падна на колена за само неколку часа“, рече тој во обраќањето до нацијата.
Индија тврди дека погодила „терористичка инфраструктура“ што им припаѓа на две исламистички групи – Лашкар-е-Таиба и Џаиш-е-Мохамед, кои се обвинети за некои од најсмртоносните напади на индиска територија.
Нападите од среда не беа насочени кон воената инфраструктура и, според Њу Делхи, не предизвикаа цивилни жртви, што потенцијално им остава простор на Индија и Пакистан да избегнат отворена војна.
Едно од местата погодени од Индија беше длабоко во пакистанската покраина Пенџаб, што е најдлабокиот напад врз неоспорена пакистанска територија од големата војна меѓу двете земји во 1971 година. Беа погодени и други места во Пенџаб, центарот на моќта на пакистанската војска и седиштето на владата на Шариф, а според пакистанските власти, беше погодена и џамија, што предизвика гнев кај милиони граѓани во земјата со муслиманско мнозинство.
Што ќе се случи следно, велат аналитичарите, во голема мера зависи од следниот потег на Исламабад.
„Сите очи сега се насочени кон Пакистан“, вели Мајкл Куглеман, експерт за Јужна Азија со седиште во Вашингтон:
„Ако одлучи да си го спаси образот и да прогласи победа, можеби со тоа што ќе посочи на соборувањето на индискиот авион (што Њу Делхи не го потврди) и ќе заврши со тоа, би можело да има можност за заобиколен пат.“
Но, тој предупреди дека „сите облози се поништени“ ако Пакистан одлучи да возврати.
Нешто за губење
Повеќето аналитичари се согласуваат дека соседите со нуклеарно оружје не можат да си дозволат уште една битка. Индија и Пакистан веќе водеа три војни за Кашмир, спорен регион за кој и двете страни тврдат дека е во целост, а секој од нив контролира дел од него. Уште еден конфликт би можел да има катастрофални последици.
Од своето создавање пред седум децении со поделбата на поранешната британска Индија, Пакистан, кој сега е дом на 230 милиони луѓе, се соочува со растечки предизвици, од политичка нестабилност до алармантно милитантно востание, климатски катастрофи и економски превирања.
Индија се чини дека е во посилна позиција. Нејзината војска се смета за супериорна во секој конвенционален конфликт само врз основа на бројот на војници и се гордее со економија повеќе од 10 пати поголема од онаа на Пакистан. Но, исто така, би имало што да изгуби ако конфликтот ескалира, според Танви Мадан, виш соработник во Програмата за надворешна политика во Институтот Брукингс.
„Врз основа на она што го видовме во минатото, ова се двајца рационални актери кои не сакаат поширока војна“, рече Мадан.
Индискиот премиер Нарендра Моди вети дека ќе го подигне статусот на Индија на глобалната сцена, кандидатура за домаќин на Олимписките игри и обид да ја престигне Кина како светски производствен центар.
Да не спомнуваме дека Индија веќе се соочува со безбедносни закани на повеќе фронтови, особено по должината на спорните граници со Кина.
Деескалација или продолжување на конфликтот?
Индија брзо изјави дека нејзиниот одговор на масакрот од 22 април бил „фокусиран, одмерен и неескалирачки“ и јасно стави до знаење дека тоа е одговор на масакрот врз туристите.
