Што се случува со нашите сетила пред смртта: откритија на д-р Џејмс Л. Халенбек
Смртта е неизбежен дел од животот, но како се приближуваме кон неа, нашите сетила се менуваат на специфичен начин. Американскиот лекар и професор на Универзитетот Станфорд, д-р Џејмс Л. Халенбек, посветил години на истражување на процесот на умирање, особено на тоа како се губат сетилата во последните моменти од животот.
1. Губење на апетитот
Првото сетило што исчезнува е чувството на глад или апетит. Телото ја препознава неможноста да апсорбира хранливи материи и престанува да бара храна. Некои веруваат дека ова е и психолошка подготовка за “следното патување”.
2. Губење на жедта
По губењето на апетитот, исчезнува и чувството на жед. Иако блиските лица или медицинскиот персонал можат да понудат вода како утеха, таа повеќе не е неопходна бидејќи телото се подготвува за престанок на функцијата.
3. Губење на способноста за говорење
Многу луѓе кои се приближуваат кон смртта ја губат способноста за говорење, иако физичкиот апарат за говор е уште функционален. Мозокот престанува да испраќа сигнали потребни за говор, што се смета за форма на ослободување преку прекин на комуникацијата со живите.
4. Губење на видот
Како што се приближуваме кон смртта, видот станува замаглен, а светлината станува послаба. Некои луѓе кои умираат пријавуваат различни видувања пред смртта – некои гледаат живописни халуцинации, некои сакани кои веќе се починати, а некои само бои кои ги влечат напред.
5. Губење на допир
Набрзо по губењето на видот, исчезнува и чувството на допир. Тоа значи дека луѓето кои умираат повеќе не го чувствуваат допирот на своите блиски, иако физичкото држење за рака може да обезбеди утеха во последните моменти.
6. Губење на слухот
Слухот често е последното сетило што исчезнува. Иако личноста не може да јаде, зборува или допира, веројатно е дека уште може да слуша. Некои веруваат дека слухот останува за да се овозможи изговарање на последните зборови или пеење на песна пред заминувањето.
Додека постојат препознатливи фази на умирање, чувството на смрт може да варира од личност до личност. Медицинската поддршка може да го направи процесот на умирање побезбеден и попријатен, намалувајќи го стравот од крајот кој доаѓа за сите нас. За многумина, последните неколку дена од животот го обележуваат “активното умирање”, брз пад на енергијата и сè поголемо спиење.
Истражувањата покажуваат дека луѓето блиски до смртта сè уште реагираат на звуците во просторијата, иако не е јасно колку можат да разберат музика или гласови. Како што мозокот преминува во фаза на умирање, различни делови на мозокот се возбудуваат, а визуелниот систем може да предизвика гледање на светлина.
