Пекинг возврати на американските санкции со ограничување на извозот на антимон, галиум, германиум и графит во САД – иако тие не се ретки земни метали, Вашингтон ги смета за „критични индустриски минерали“.
Фиксацијата на Доналд Трамп со ретките земни метали не е изненадување. Овие 17 елементи се клучни за производството на напредна технологија – од електрични автомобили и соларни панели до ракети и борбени авиони. Секој авион F-35 содржи околу 400 килограми ретки земни метали, а повеќе од 70% од нивниот увоз во САД доаѓа од Кина.
Иако Вашингтон се обидува да ја намали зависноста од Пекинг, резултатите се ограничени. Обидите за зголемување на домашното производство доведоа до пораст од 28.000 на 45.000 тони годишно од 2019 до 2024 година, но кинескиот удел во американскиот увоз сè уште е 72%.
Кина држи 60% од светското производство и 90% од глобалната преработка на ретки земни метали. Нејзините резерви се 20 пати поголеми од американските, што ѝ дава огромна стратешка предност.
Развојот на оваа индустрија во САД е тежок поради високиот почетен капитал (500-700 милиони долари по рудник), сложените технологии за преработка и сериозните еколошки последици.
Што се однесува до потенцијалната експлоатација во Украина и Русија, тие проекти се моментално нереални – војната го уништи украинскиот енергетски систем, додека во Русија странските инвестиции се под ризик поради санкциите и конфискациите на странски имоти.
Иако Трамп бара нови извори на ретки метали, засега нема изводливи решенија – што ѝ дава на Кина клучна позиција во глобалната технолошка трка.
