На Прочка никако не го заборавајте ова на трпезата за радост

Денес се одбележува значајниот празник Прочка, со што започнуваат големите Велигденски пости. Прочка, познат и како Велики Поклади или Проштени Поклади, е еден од најзначајните христијански празници, често споредуван веднаш по Божик и Велигден. Овој празник се појавува по зимски празнувања како Бадник, Божик, Водици и Св. Трифун, и ги поврзува со пролетните прослави како Тодорова Сабота, Летник, Св. 40 маченици (Младенци), Благовештение, Цветници, Лазарева Сабота, Велигден, Ѓурѓовден и други. Со Прочка започнува период на значајни обичаи и верувања, како и натамошни одрекувања и надежи за доаѓањето на Христовото воскресение (Велигден), кои овозможуваат верниците да се подготват за причест и духовна идентификација со Христос.

На Прочка се практикуваат голем број обичаи како што се проштевањето, од кое и празникот го добива своето име, потоа амкањето, обредните огнови и богата трпеза. Исто така, се вршат обичаи за гатање на среќа и живот, како и обичаи за прочистување од штетници. Проштевањето произлегува од христијанските учења за простување и помирување, и се верува дека на овој ден и земјата и небото се помируваат, па така треба и луѓето меѓусебно да си простуваат. По традиција, помладите бараат прошка од постарите, децата од родителите, крштеникот од кумот, и негувајќи пријателски, роднински и соседски односи. На некои места во Македонија, оние што бараат прошка носат симболични подароци, како портокал или алва.

Овој празник е поврзан со интересни обичаи кои се случуваат неделата пред Прочка. Таа недела се нарекува Месопусна или Месна недела, и во неа се консумираат месни производи по што се запостува месото. Истата се нарекува и Сирна недела бидејќи во неа доминираат млечни производи. На Прочка, вечерта има заедничка вечера за семејствата, а се завршува со амкање јајца, што носи радост меѓу децата. Со вакви обичаи, Прочка е од големо значење за македонскиот народ и комбинација од христијански влијанија и древни пролетни традиции.