Исланд повторно гледа кон Брисел: Владата подготвена да ги обнови преговорите за членство во ЕУ
Министерката за надворешни работи на Исланд, Торгердур Катрин Гунарсдотир, изјави дека исландските граѓани се подготвени за нова фаза на преговори за пристапување кон Европската Унија. Во интервју за Politico, таа истакна дека постои зголемена јавна поддршка за враќање на земјата на европскиот пат, особено во пресрет на официјалната посета на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен.
– Би рекла дека постои јавна поддршка за обнова на преговорите, рече Гунарсдотир, нагласувајќи дека ова прашање станува сè поважно во контекст на актуелната геополитичка состојба.
Таа потсети дека Исланд веќе има значителен напредок во преговорите остварен во периодот од 2010 до 2013 година, кога земјата официјално започна пристапни преговори по поднесувањето на апликацијата за членство во 2009 година. Иако процесот беше прекинат четири години подоцна, Исланд тогаш веќе беше усогласен со голем дел од европското законодавство.
Промената на ставот кон ЕУ, според Гунарсдотир, е резултат на променетите глобални околности, вклучително и заканите на тогашниот американски претседател Доналд Трамп дека ќе го „преземе Гренланд“ – територија што географски и безбедносно е блиска до Исланд – како и нестабилноста предизвикана од трговските војни кои тој ги иницираше.
На тоа се надоврзуваат и резултатите од истражувањата на јавното мислење. Додека од 2013 до 2021 година мнозинството граѓани беа против пристапување кон ЕУ, анкетата од декември 2024 година покажува дека ставовите се менуваат: 58% од Исланѓаните поддржуваат одржување референдум за членство, 53% се за воведување на еврото како официјална валута, а 45% би гласале „за“ приклучување во ЕУ.
Во моментот, исландската влада е составена од Социјалдемократската алијанса, Народната партија и либералната Видреисн. Иако Народната партија сè уште формално се противи на членството во Унијата, коалицискиот договор на трите партии предвидува организирање референдум за членство најдоцна до 2027 година.
Исланд повторно се најде пред значаен избор – дали малата островска нација ќе го прифати европскиот интеграциски пат како гаранција за стабилност и економски развој или ќе остане надвор од заедничката европска рамка.
